Serwis edukacji finansowej dla młodzieży

Upadłość konsumencka – co to jest i dlaczego dotyczy także młodzieży

Mateusz Skrzypczak   •   23 sierpnia 2022 r.

Jak podaje Polska Agencja Prasowa, coraz więcej osób do 26. roku życia, które tuż po osiągnięciu dorosłości zaciągnęły pożyczki gotówkowe, nie może wyjść z długów. Czasami najrozsądniejszym, lub też jedynym wyjściem dla takich osób jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Według opublikowanego przez PAP komunikatu, od 2020 roku występuje podwyższona liczba osób zgłaszających upadłość konsumencką, czyli innymi słowy osobiste bankructwo. Ilość młodych osób w tej grupie także jest wyższa niż poprzednich latach i często jako swoich wierzycieli wymieniają one pozabankowe firmy pożyczkowe.

Powody wpadnięcia w spiralę zadłużenia powtarzają się. Są to m.in.:

  • zobowiązania zaciągnięte na zachcianki (np. zakup nowego smartfona),
  • nieterminowa spłata rat, skutkująca naliczeniem przez firmę pożyczkową bardzo wysokich opłat i karnych odsetek,
  • zaciąganie pożyczek na spłatę poprzednich pożyczek,
  • podpisywanie lub akceptowanie umów bez ich przeczytania.

Zaciągnięcie pożyczki, zwłaszcza w firmie nie będącej bankiem, może spowodować poważne kłopoty, jeżeli nie reguluje się rat w terminie. Karne odsetki, opłaty dodatkowe lub koszty windykacji mogą nawet kilkunastokrotnie przekroczyć wartość pożyczonej kwoty!

Przykładem jest 25-latek, który wziął pożyczkę na zakup smartfona, następnie nie spłacał jej w terminie, a potem zaciągnął kolejną pożyczkę na spłatę poprzedniej i inne zakupy. Jego długi urosły do 100 tys. zł.

Nigdy nie zadłużaj się bez powodu

Pamiętaj, żeby nigdy nie zadłużać się, jeśli nie ma takiej konieczności. Chęć posiadania nowego smartfona, markowych butów itp. to nie jest dobry powód, żeby pożyczać pieniądze, bez względu na to czy pożyczy się je w banku, od firmy pożyczkowej, czy od osób prywatnych (znajomych, rodziny). Niespłacanie długu może mieć naprawdę poważne i przykre konsekwencje, zwłaszcza jeżeli nie zapoznasz się z nimi dokładnie przed wzięciem pożyczki!

Jeżeli nie masz na coś pieniędzy, zrób wszystko, żeby je uzbierać we własnym zakresie. Jeżeli sytuacja życiowa zmusza Cię do pożyczenia pieniędzy (bo może i tak się zdarzyć), dokładnie dowiedz się, ile będzie Cię kosztowało opóźnienie w spłacie.

Chodzi o odsetki od niespłaconej kwoty, opłaty manipulacyjne, kary finansowe itd. Zawsze zachowaj też swoją umowę pożyczkową!

Upadłość konsumencka

W najgorszym wypadku, jeżeli kwota zobowiązań nie jest już możliwa do spłaty, możesz wnioskować o wspomnianą na początku upadłość konsumencką. Jej celem jest oddłużenie konsumenta, czyli zastopowanie rosnącego zadłużenia, a następnie opracowanie planu spłaty zobowiązań, możliwego do zrealizowania.

Aby ogłosić upadłość, trzeba złożyć wniosek do sądu, ponieważ o jej ogłoszeniu decyduje sąd. Jak podaje PAP, sądy z reguły analizują przyczyny zadłużenia i inaczej patrzą na kogoś, kto pożyczki przeznaczył np. na ratowanie chorego członka rodziny, a inaczej na kogoś, kto zadłużył się w celach rozrywkowych lub wyłącznie na konsumpcję.

Trzeba jednak wspomnieć, że upadłość konsumencka to nie jest prosty i przyjemny sposób na rozwiązanie problemu zadłużenia. Poza tym, że długi i tak trzeba będzie spłacić, upadłość zostanie publicznie ogłoszona, wraz z Twoimi danymi takimi jak imię, nazwisko, numer PESEL czy adres zamieszkania. Jeśli pracujesz, dowie się o tym pracodawca. Wierzyciele (osoby, u których masz długi) dowiedzą się o Tobie więcej niż dotychczas. W przyszłości możesz mieć problemy z zaciągnięciem kredytów i pożyczek.

Upadłościowe statystyki

PAP podaje także, że do 24 marca 2020 r. połowa wniosków o upadłość była oddalana, a wymogiem ogłoszenia upadłości była przesłanka, że jest ona niezawiniona przez dłużnika. Obecnie natomiast każde zgłoszenie upadłości kończy się jej ogłoszeniem, a sąd decyduje w jakiej wysokości i przez jak długi okres (do 7 lat), dłużnik będzie spłacał swoje zobowiązania.

Analizy przeprowadzone przez Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej mówią, że:

  • najmłodsza osoba, która ogłosiła upadłość konsumencką w pierwszej połowie 2022 roku ma 21 lat,
  • najmłodsza osoba, która ogłosiła upadłość konsumencką w pierwszej połowie 2021 roku miała 14 lat,
  • w pierwszej połowie 2022 roku ogłoszono 459 upadłości konsumenckich osób w wieku 19-29 lat (niecałe 6,3 proc. wszystkich upadłości),
  • w pierwszej połowie 2021 roku ogłoszono 611 upadłości konsumenckich osób w wieku 19-29 lat (nieco ponad 6,7 proc.).

Mateusz Skrzypczak
Żywo zainteresowany światem i bieżącymi wydarzeniami, szczególnie ekonomicznymi i gospodarczymi. Nieustannie trzyma rękę na pulsie rynku bankowego w Polsce oraz dba o odpowiedzialne zarządzanie budżetem osobistym i skuteczne pomnażanie kapitału.