Wykres liniowy, wykres świecowy – rodzaje wykresów giełdowych

Wykres giełdowy na pierwszy rzut oka nie wydaje się skomplikowany. Na osi Y (pionowej) mamy wartość, np. cenę akcji, a na osi X (poziomej) przedział czasowy. Przez wykres poprowadzona jest linia i jak na dłoni widać, jak zmieniał się kurs w czasie. Jednak prawdziwi inwestorzy rzadko patrzą na wykres liniowy. Wykres świecowy albo słupkowy pokazują znacznie więcej, jednak trzeba nauczyć się je rozszyfrowywać.

Wykres liniowy

Wykres liniowy to najprostsza forma prezentacji zmiany kursu waluty, ceny akcji lub surowców, wartości indeksu giełdowego itp. Przez wykres poprowadzona jest linia pokazująca zmianę kursu w czasie, której kształt zależy od:

• zmienności kursu – im większa była amplituda (różnica między minimalnym a maksymalnym kursem), tym bardziej „poszarpana” jest linia,
• wybranego przedziału czasowego – im większy przedział czasowy (np. 1 rok), tym więcej punktów może się znaleźć na wykresie i tym bardziej skomplikowana będzie linia, a im krótszy przedział czasowy (np. 1 dzień), tym linia będzie łagodniejsza,
• płynności kursu – co dotyczy zwykle akcji. W przypadku niektórych spółek giełdowych w ciągu dnia dokonywanych jest zaledwie kilka transakcji, wtedy na wykresie dla 1 dnia będzie zaledwie kilka punktów na wykresie i linia będzie bardzo łagodna.

Wykres liniowy jest prosty do odczytania, ale pokazuje tylko uogólniony obraz tego, jak zmieniał się kurs. Dlaczego? Załóżmy, że patrzymy na wykres WIG20, czyli indeksu 20 największych spółek na Giełdzie Papierów Wartościowych. W trakcie sesji giełdowej kurs zmienia się praktycznie co chwilę, a najmniejszy interwał jaki w ogóle można zobaczyć na wykresach to 1 minuta lub 15 sekund. Tutaj mamy wskazania co 2 minuty:

Jednak takie zagęszczenie wartości da się obejrzeć właściwie tylko na wykresie dziennym. Jedna sesja giełdowa to około 480 minut, więc tyle punktów musiałby mieć wykres, aby pokazać zmienność kursu w każdej minucie danego dnia.

A co, gdy chcemy zobaczyć większy przedział czasowy? Miesiąc, pół roku albo rok? Wtedy wykres nie pokaże nam już zmiany wartości co minutę, ale np. co godzinę, co dzień lub – w przypadku dużych przedziałów czasowych – nawet co tydzień.

Załóżmy, że oglądamy wykres roczny. Rozsądnym interwałem będzie 1 dzień, czyli każdy punkt na wykresie będzie pokazywać kurs z danego dnia. Wykres będzie miał więc tyle punktów, ile było sesji giełdowych w ciągu ostatnich 365 dni (czyli mniej więcej 240).

Widzimy więc znacznie uogólnione informacje – każdy dzień to jeden punkt i jedna wartość kursu, ale przecież w ciągu każdego dnia kurs również się zmieniał. W tym momencie na scenę wkracza wykres świecowy.

Wykres świecowy

Wykres świecowy to wywodząca się z Japonii metoda analizy zmian cen, znacznie bardziej bogata w informacje, niż wykres liniowy. Spójrz na przykład:

Patrząc ogólnie na wykres widzimy w miarę to samo co na liniowym – kurs idzie w górę lub w dół w tych samych momentach i w miarę w takim samym stopniu. Jednak każdy punkt na takim wykresie pokazuje nam aż cztery wartości naraz: kurs otwarcia, kurs zamknięcia, najniższy i najwyższy kurs.

Innymi słowy, na wykresie rocznym, gdy każdy punkt na wykresie to jeden dzień, zobaczymy:

• przy jakim kursie rozpoczęło się notowanie w danym dniu,
• przy jakim kursie notowanie się zamknęło,
• jaki był najniższy kurs tego dnia,
• jaki był najwyższy kurs tego dnia.

To wszystko bardzo ważne informacje, ponieważ możemy jednym rzutem oka zobaczyć jaka była zmienność danego dnia i czy tego dnia kurs wzrósł, spadł, czy zatrzymał się na podobnym poziomie. Znamy znacznie więcej szczegółów!

A po co nam te informacje? Na przykład do analizy technicznej. Jest to jeden ze sposobów na przewidywanie zachowania kursu danego instrumentu (waluty, akcji, indeksu itp.) w przyszłości. Opiera się on w znacznej mierze właśnie na kształcie pojedynczej świecy, lub częściej na układzie kilku następujących po sobie świec.

Są to tzw. formacje świecowe, np.: gwiazda doji, objęcie hossy, objęcie bessy, gwiazda poranna, gwiazda wieczorna, trzech białych żołnierzy, trzy czarne kruki. Jest ich znacznie, znacznie więcej i to o równie ciekawych nazwach 😉

Jak czytać świece?

To proste: jeśli świeca jest biała, kurs danego dnia wzrósł. Dolna krawędź oznacza zatem kurs otwarcia, a górna – kurs zamknięcia. Jeśli świeca jest czarna, kurs spadł. Wtedy to górna krawędź oznacza kurs otwarcia, a dolna – kurs zamknięcia. Czasami świece są zielone (wzrostowe) lub czerwone (spadkowe), zamiast białe i czarne.

Linie wychodzące od świecy w górę i w dół to tzw. cienie lub knoty i oznaczają amplitudę zmian kursu w ciągu dnia. To jak nisko sięga dolny cień, pokazuje jak nisko w danym dniu spadł kurs, a najwyższy punkt górnego cienia oznacza maksymalny kurs w danym dniu:

Oczywiście to wcale nie musi być dzień. Cały czas bazuję na przykładzie wykresu rocznego, gdzie każdy punkt to jeden dzień, ale równie dobrze może to być wykres dla 1 miesiąca. Wtedy każdy punkt na wykresie (każda świeca) będzie reprezentować np. tylko 1 godzinę i korpus świecy będzie pokazywać odpowiednio początkowy i końcowy kurs w danej godzinie, a cienie – zmianę kursu w trakcie tej godziny.

Przykład 1 to świeca pokazująca kurs wzrostowy (biały korpus). W dodatku widać, że kurs w ciągu dnia spadł znacznie poniżej kursu otwarcia, ale w pewnym momencie był też trochę powyżej kursu zamknięcia.

Druga świeca z kolei oznacza, że kurs danego dnia spadł (czarny korpus), choć w trakcie notowań znalazł się znacznie powyżej kursów otwarcia oraz zamknięcia. To, że ze świecy nie wystaje dolny cień, pokazuje że kurs zamknięcia był najniższym kursem w ciągu całego dnia – czyli największy spadek kursu nastąpił na koniec dnia.

Patrząc na to, jak świece następują po sobie (przykład nr 3) również możemy coś wyczytać. W tym przypadku widzimy, że kurs drugiego dnia rozpoczął się znacznie wyżej, niż zakończył się dnia poprzedniego, czyli nastąpiło otwarcie z tzw. luką. Zwykle oznacza to bardzo dynamiczny wzrost, a w przypadku odwrotnego układu (korpus czarnej świecy poniżej korpusu czarnej świecy z poprzedniego dnia) bardzo dynamiczny spadek. Czegoś takiego nie sposób dostrzec na wykresie liniowym.

Wykres słupkowy

Na koniec zobaczmy na czym polega wykres słupkowy. Jest to prawie to samo co wykres świecowy, jednak zamiast korpusów i cieni mamy jedną linię pionową (słupek) i po jednej linii wystającej po lewej i prawej stronie słupka.

Słupek pokazuje pełen zakres zmiany kursu w ciągu dnia, linia wystająca po lewej – kurs otwarcia, a linia wystająca po prawej – kurs zamknięcia. Widzimy więc dokładnie to samo co na świecach, tylko narysowane w lekko inny sposób.