Serwis edukacji finansowej dla młodzieży

Karta płatnicza, karta debetowa – do czego służą i czym się różnią

Jan Boniecki   •   02 maja 2022 r.

Karta płatnicza to narzędzie, za pomocą którego można dokonywać płatności przy wykorzystaniu pieniędzy zgromadzonych na rachunku bankowym. Karta ta pełni również rolę karty bankomatowej, dzięki której możemy wypłacać i wpłacać pieniądze w punktach samoobsługowych Najpopularniejszym rodzajem karty wydawanej do kont osobistych w Polsce jest karta debetowa. Jak można ją wykorzystać?

Co to jest karta debetowa

Jest to typ karty, która umożliwia korzystanie z pieniędzy do wysokości środków zgromadzonych na powiązanym z nią rachunku. To znaczy, że przy użyciu karty debetowej nie możesz dokonać płatności (lub wypłaty) na kwotę większą, niż masz na koncie w danym momencie.

Karty debetowe mają najczęściej nadrukowany napis „Debit” tuż obok logo firmy, która ją wyprodukowała. Dwie firmy, które całkowicie zdominowały europejski rynek wydawania i obsługi kart płatniczych to MasterCard i Visa.

Wypłaty z bankomatów

Jedną z podstawowych operacji, jaką możemy wykonać przy użyciu karty jest wypłata pieniędzy w bankomacie. W zależności od posiadanego konta, wypłaty z bankomatów obcych (czyli nie należących do banku prowadzącego Twoje konto), mogą być płatne lub nie – w celu sprawdzenia opłat pobieranych przez dany bank, zobacz nasz ranking kont młodzieżowych, w którym zestawiamy opłaty za konta przeznaczone dla nastolatków. Wypłaty z tzw. bankomatów własnych, czyli tych należących do banku albo do firmy, z którą bank podpisał odpowiednią umowę, są darmowe.

Masz ukończone 18 lat? Załóż Konto Przekorzystne dla Młodych z kartą wielowalutową, zgarnij 200 zł premii i oszczędzaj na 7%!

Płatności w sklepach

W sklepowych terminalach płatniczych możesz zapłacić kartą na dwa sposoby: tradycyjnie, wkładając kartę do czytnika oraz zbliżeniowo. Limity płatności zbliżeniowych co prawda są zależne od banku, w którym posiadasz konto, ale najczęściej pozwalają na dokonanie większości zakupów. Jeśli wolisz płacić tradycyjnie, albo kupujesz coś za większą kwotę, po wyświetleniu kwoty wkładasz kartę do terminala, wpisujesz kod PIN na klawiaturze i po jego zatwierdzeniu transakcja jest akceptowana.

Jeśli nie masz wystarczającej ilości pieniędzy na koncie, transakcja nie dojdzie do skutku; jeśli wszystko będzie w porządku, pieniądze zostaną pobrane z Twojego konta i oprócz paragonu otrzymasz dodatkowo potwierdzanie transakcji kartą.

Płatności zbliżeniowe

Karty wyposażone w technologię zbliżeniową (PayPass lub payWave) pozwalają na dokonanie błyskawicznej płatności bez wkładania karty do terminala. Kiedyś, bez wpisywania PIN-u, a jedynie zbliżając kartę w miejsce oznaczone na terminalu, można było zapłacić za zakupy do kwoty 50 zł, obecnie limit ten wynosi 100 zł. Został podniesiony, by w czasie pandemii zachęcić ludzi do płatności bezdotykowych.

W przypadku większych kwot płatność zbliżeniowa również jest możliwa, jednak konieczne będzie zatwierdzenie jej PIN-em. Wynika to z kwestii bezpieczeństwa pieniędzy zgromadzonych na Twoim koncie.

Płatności telefonem – Apple Pay, Google Pay

Karta będzie potrzebna również, jeśli chcesz korzystać z wirtualnego portfela, czy to Apple Pay (na iPhone) czy Google Pay (na telefonach z Androidem). Konfigurując usługę możesz zrobić zdjęcie karty (dane z niej zostaną wczytane automatycznie) albo wpisać je ręcznie: numer karty, datę ważności, kod CVV. Po weryfikacji kodem SMS lub mailowo, karta zostanie dodana do wirtualnego portfela. Co to oznacza? Po pierwsze, nie musisz nosić ze sobą plastikowej debetówki, by móc płacić nią w sklepie – to wygodne. Po drugie, wspomniane systemy nie udostępniają w transakcjach rzeczywistego numeru Twojej karty, co zdecydowanie zwiększa bezpieczeństwo.

Płatności przez internet

Posiadając kartę debetową możesz dokonywać płatności przez internet – na przykład kupując w sklepach internetowych, płacąc za bilety kolejowe, lotnicze i autobusowe, kupując abonament do swojego ulubionego serwisu muzycznego czy streamingowego z filmami. Oczywiście łatwiej jest płacić w sieci np. Blikiem, ale zagraniczne firmy go nie obsługują, więc warto wiedzieć jak przebiega płatność kartą w internecie.

Transakcja tego typu wymaga podania numeru karty (jest widoczny na „przedniej” stronie karty, nad Twoim imieniem i nazwiskiem), daty ważności oraz kodu CVV, umieszczonego na odwrocie (trzy cyfry widoczne obok miejsca na podpis). Często podczas płatności w internecie nie ma rozróżnienia pomiędzy płatnością kartą debetową, a płatnością kartą kredytową i zarówno jedna jak i druga kryje się pod opcją „karta kredytowa” lub w anglojęzycznej wersji „credit card”.

Obecnie powszechne staje się dodatkowe zabezpieczenie tego typu płatności, znane pod nazwą 3-D Secure. Polega ono na tym, że Twoja tożsamość jest weryfikowana przez bank poprzez wysłanie jednorazowego kodu (w SMS-ie), który musisz wpisać w odpowiednie pole, aby transakcja doszła do skutku. Jest to zabezpieczenie przed kradzieżą, jeśli ktoś w jakiś sposób poznał dane Twojej karty i chce się nią posłużyć do nieuprawnionej płatności.

Karty wielowalutowe

Niektóre banki oferują tzw. kartę wielowalutową, czyli jedną kartę obsługującą kilka kont w różnych walutach. Jeśli często bywasz za granicą i masz drugie konto np. w euro, nie musisz wtedy mieć dwóch osobnych kart. Płacąc kartą wielowalutową, środki pobierane są z konta prowadzonego w walucie transakcji, jeżeli tylko jest na nim wystarczające saldo. W naszym przykładzie, jeśli na koncie w euro będziesz mieć 100 euro, a kwota transakcji będzie niższa, np. 50 euro, to środki zostaną automatycznie pobrane z konta prowadzonego w euro, zamiast złotówkowego.

Wpłaty we wpłatomatach

Wpłatomaty to samoobsługowe urządzenia, w których wpłacić można gotówkę na swoje konto bez konieczności czekania w kolejce (jak często się to zdarza w oddziale banku). Do korzystania z wpłatomatów (pomijając wpłaty za pomocą kodu Blik) potrzebna jest karta płatnicza – zanim umieścisz w nim pieniądze, najpierw musisz włożyć do niego kartę. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule Wpłatomat – co to jest i do czego służy.

Zgubiłem kartę płatniczą – co robić?

Jeśli straciłeś kartę płatniczą, musisz jak najszybciej zastrzec ją w Twoim banku. Co to znaczy? Znajdź w internecie (a jeśli masz go już przy sobie, to tym lepiej) numer telefonu do odpowiedniego działu banku – najłatwiej wpisać w wyszukiwarce „zastrzeganie karty” i nazwę Twojego banku. Podczas rozmowy z pracownikiem banku karta zostanie zablokowana i nie będzie można z niej korzystać. W przeciwnym razie ktoś będzie może użyć Twojej karty i wydać część pieniędzy znajdujących się na koncie. Dlatego miej kartę zawsze na oku!