Pensja brutto vs pensja netto – dlaczego „na rękę” dostajemy znacznie mniej?
Znajomość określeń „brutto” i „netto” to absolutna podstawa rozmów o wynagrodzeniu za pracę. Musisz dokładnie wiedzieć czym się one różnią, inaczej możesz mocno się zdziwić po otrzymaniu wypłaty 😉
Jakie składowe zawiera pensja brutto
Kwota brutto zawsze jest wyższa, niż kwota netto. Wynika to z tego, że poza rzeczywistym wynagrodzeniem, które otrzymujesz na konto, w Twojej pensji brutto zawarte są koszty pracy:
- zaliczka na podatek dochodowy
- składki na ubezpieczenie społeczne (ZUS):
- emerytalne
- rentowe
- chorobowe
- zdrowotne
Powyższe koszty pracy nie są stałe – zależą nie tylko od formy zatrudnienia (umowa o pracę, o dzieło, zlecenie), ale także od wysokości Twojego wynagrodzenia. Im wyższą masz pensję, tym wyższy jest należny podatek i tym większe są składki na ubezpieczenie społeczne.
Jeśli masz umowę o pracę, z mocy prawa to pracodawca odprowadza w Twoim imieniu zaliczkę na podatek i składki społeczne, tak że Twoim jedynym obowiązkiem jest złożyć PIT na koniec roku. To dlatego na konto otrzymujesz zdecydowanie mniej, niż jest w Twojej umowie.
Wspomnijmy jeszcze tylko, że kwota brutto to nie jest całkowity koszt Twojej pracy, jaki ponosi pracodawca. Część składek na ubezpieczenie społeczne jest płacona także przez pracodawcę. Na przykład:
- składka na ubezpieczenie emerytalne jest płacona po połowie przez Ciebie i pracodawcę,
- składka na ubezpieczenie rentowe jest płacona w większej części przez pracodawcę,
- składki na ubezpieczenie chorobowe i zdrowotne są płacone wyłącznie przez Ciebie (pomniejszają Twoją wypłatę)
- składki na ubezpieczenie wypadkowe, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych są płacone wyłącznie przez pracodawcę.
Zakładając pensję w wysokości 4000 zł brutto, Ty na rękę otrzymasz ok. 3020 zł, a pracodawcę będzie to kosztowało ok. 4820 zł.
W tym przypadku 1800 zł (ponad 37% kosztu pracodawcy) pochłaniają podatki i składki na ubezpieczenia społeczne.
Jak obliczyć pensję netto z pensji brutto
Niestety obliczanie pensji brutto i netto wcale nie jest takie proste 😕 ponieważ stosunek pensji brutto do netto nie zawsze będzie taki sam. Zarabiając 4000 zł brutto otrzymasz na rękę ok. 75% kwoty (3020/4000), a zarabiając już 8000 zł brutto, otrzymasz na rękę już tylko 70% z tej kwoty (5576/8000).
Pracodawca powinien udostępnić Ci każdego miesiąca tzw. pasek płacowy, czyli wyszczególnienie wszystkich składowych Twojej pensji. Szczerze mówiąc, często bardzo trudno się w nim połapać i uznajemy to raczej za zadanie tylko dla księgowych.
Dla uproszczenia możesz przyjąć, że „na rękę” czyli netto otrzymasz ok. 70% kwoty brutto, a dla szczegółowych wyliczeń skorzystaj z któregoś z dostępnych w sieci kalkulatorów wynagrodzeń. Pamiętaj tylko, by wybrać aktualny rok (wysokość składek się zmienia) i właściwą formę zatrudnienia (umowa o pracę, zlecenie itp.)
