Lista prac wzbronionych młodocianym pracownikom

Legalną pracę możesz podjąć na długo przed 18 urodzinami, ale wiąże się z to z szeregiem obostrzeń. Przede wszystkim musisz mieć ukończoną podstawówkę i zaświadczenie od lekarza, a jeśli masz mniej niż 15 lat, także od poradni psychologiczno-pedagogicznej i dyrektora szkoły. To jednak nie wszystkie ograniczenia!

O tym, od ilu lat można podjąć legalną pracę piszemy w osobnym artykule. Tutaj skupimy się na tym, jakich prac Kodeks Pracy zabrania w ogóle, w odniesieniu do osób niepełnoletnich. Chodzi m.in. o prace niebezpieczne (np. powodujące kontakt z niebezpiecznymi materiałami), zbyt obciążające fizycznie lub psychicznie.

Prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym lub wymuszoną pozycją ciała

• Prace polegające wyłącznie na podnoszeniu, przenoszeniu i przewożeniu ciężarów lub wymagające powtarzania dużej liczby jednorodnych ruchów,
• Prace załadunkowe i wyładunkowe,
• Ręczna lub nożna obsługa dźwigni, pedałów, korb i kół sterowniczych, przy której niezbędna jest siła przekraczająca określone normy,
• Prace wykonywane w pozycji pochylonej, w przysiadzie, w pozycji leżącej na boku lub na wznak,
• Prace wykonywane na kolanach, szczególnie przy ręcznym cyklinowaniu podłóg, pracach brukarskich i posadzkarskich.

Prace zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu lub mogące stanowić nadmierne obciążenie psychiczne

• Prace związane z produkcją, sprzedażą i konsumpcją wyrobów alkoholowych lub tytoniowych,
• Prace związane z ubojem i obróbką poubojową zwierząt,
• Prace przy sztucznym unasiennianiu zwierząt,
• Obsługa zakładów kąpielowych i łaźni,
• Prace w szpitalach (oddziałach) dla nerwowo i psychicznie chorych,
• Prace wymagające odbioru i przetwarzania dużej liczby lub szybko po sobie następujących informacji i podejmowania decyzji mogących spowodować groźne następstwa, szczególnie pod presją czasu, w tym związane z obsługą urządzeń sterowniczych,
• Prace wymuszone przez rytm pracy maszyn i wynagradzane w zależności od osiąganych rezultatów,
• Prace pokojowych w domach wczasowych i turystycznych, pensjonatach i hotelach, w tym hotelach robotniczych,
• Udział w występach tancerzy w zakładach gastronomicznych.

Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych

• Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników chemicznych:
  • w narażeniu na działanie substancji toksycznych, żrących, łatwopalnych, wybuchowych, niestabilnych, samoreaktywnych, uczulających, rakotwórczych, mutagennych itp., określonych w ustawie,
  • w narażeniu na ołów lub azbest,
  • w kontakcie z lekami psychotropowymi,
  • w narażeniu na szkodliwe działanie pyłów o działaniu zwłókniającym, drażniącym, uczulającym, rakotwórczym lub mutagennym, określonych w ustawie,
• Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników fizycznych:
  • w zasięgu pól elektromagnetycznych o natężeniach przekraczających wartości dla strefy bezpiecznej,
  • w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące na poziomie przekraczającym dopuszczalne wartości dawek granicznych,
  • w warunkach narażenia na promieniowanie laserowe, nadfioletowe lub podczerwone,
  • w warunkach narażenia na hałas (w tym infradźwiękowy i ultradźwiękowy), przekraczający wartości określone w ustawie,
  • w warunkach narażenia na drgania przekraczające wartości określone w ustawie,
  • w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza przekracza 65%,
  • w temperaturze powietrza niższej niż 14°C, a także przy wilgotności względnej powietrza wyższej niż 65%,
  • w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu, np. nagłych zmian temperatury powietrza o więcej niż 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniach o temperaturze pośredniej,
  • w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia, np. w komorach wysokich lub niskich ciśnień lub na głębokości,
• Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników biologicznych:
  • w kontakcie z czynnikami biologicznymi zakwalifikowanymi do grupy 3 lub 4 zagrożenia,
  • przy których źródłem zakażenia lub zarażenia może być chory człowiek lub materiał zakaźny pochodzenia ludzkiego (np. krew, tkanki, mocz, kał), w szczególności wszelkie prace w szpitalach (oddziałach) zakaźnych,
  • przy których występują zagrożenia czynnikami biologicznymi pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego.

Prace stwarzające zagrożenia wypadkowe

• Prace związane z obsługą niebezpiecznych urządzeń mechanicznych, w tym rolniczych, budowlanych lub do obróbki drewna,
• Prace związane połowem i obróbką ryb, rozbiorem i mieleniem mięsa,
• Prace związane z kontaktem z dzikimi, jadowitymi lub agresywnymi zwierzętami,
• Prace zagrażające porażeniem prądem elektrycznym,
• Określone prace w transporcie drogowym i szynowym, w szczególności na stanowiskach związanych z
  prowadzeniem pojazdów kierowaniem ruchem, konwojami,
• Prace w żegludze, szczególnie na jednostkach pływających, na pogłębiarkach i przy wydobywaniu wraków,
• Prace w lotnictwie, szczególnie na stanowiskach mechaników, pilotów i przy obsłudze pasażerów,
• Prace w miejscach grożących zawaleniem,
• Prace na wysokości powyżej 3 metrów grożące upadkiem z wysokości,
• Prace w kamieniołomach i kopalniach odkrywkowych oraz przy wydobywaniu i przerobie siarki.

Wyjątki

W przypadku młodocianych w wieku powyżej 16 lat, zezwala się na ich zatrudnianie przy niektórych rodzajach zabronionych prac, jeśli jest to niezbędne do odbycia przygotowania zawodowego. Takie odstępstwo nie może mieć charakteru pracy stałej, tylko ma służyć do zaznajamiania młodocianych z czynnościami podstawowymi, niezbędnymi do odbycia przygotowania zawodowego.

Rozporządzenie Rady Ministrów

Szczegółowe informacje znajdziesz w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, dostępnym na stronie Państwowej Inspekcji Pracy.

Załącznik numer 1 (na drugiej stronie) to wykaz prac wzbronionych, a Załącznik numer 2 (na ósmej stronie) to wykaz niektórych prac, przy których zezwala się na zatrudnienie młodocianych powyżej 16 roku życia.