Banki komercyjne w Polsce

Banki komercyjne to typowy rodzaj banków, o których myślimy jako konsumenci. Są to przedsiębiorstwa, zazwyczaj notowane na giełdzie, których celem jest wygenerowanie zysku ze swojej działalności. Zazwyczaj są to również banki uniwersalne, czyli oferujące szerokie spektrum usług – od kont osobistych i oszczędnościowych przez lokaty, kredyty i inwestycje, po rachunki i kredyty dla firm, samorządów lub korporacji.

W Polsce funkcjonuje aktualnie 14 komercyjnych banków uniwersalnych:

PKO BP – Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski

PKO BP to największy polski bank i najstarszy nadal funkcjonujący pod własnym szyldem. Powstał bowiem już w 1919 r. jako Pocztowa Kasa Oszczędności, za sprawą marszałka Józefa Piłsudskiego. Po II wojnie światowej Pocztową Kasę Oszczędnościową zamieniono na Powszechną Kasę Oszczędności. Mimo debiutu w 2004 roku na Giełdzie Papierów Wartościowych, do dziś największym akcjonariuszem (ok. 30% udziałów) w PKO BP jest Skarb Państwa. PKO BP oferuje pełen zakres usług bankowych i obsługuje wszystkich klientów – od indywidualnych, przez małe i średnie firmy, po korporacje i samorządy.

Mimo swojej długiej tradycji PKO BP ani trochę nie odstaje od konkurencji w zakresie nowoczesnych technologii. W 2002 roku bank przejął Inteligo, pierwszą w Polsce internetową platformę bankową, wdraża na bieżąco nowe technologie i sposoby płatności, a aplikacja mobilna iPKO była wielokrotnie nagradzana nie tylko w Polsce, ale także za granicą.

Pekao SA – Polska Kasa Opieki – Spółka Akcyjna

Pekao SA to drugi największy i drugi najstarszy bank w Polsce, o bardzo podobnej nazwie jak PKO BP, jednak o zupełnie odmiennej historii. Powstały 10 lat później (w 1929 r.), zadebiutował na giełdzie kilka lat wcześniej (w 1998 r.) i przez wiele lat jego głównym akcjonariuszem był włoski bank UniCredit. W 2017 roku głównym akcjonariuszem został państwowy gigant ubezpieczeniowy PZU SA, przez co bank z powrotem zaliczamy do grona banków należących do Skarbu Państwa.

Od początku działalności bank zaangażowany był w działalność transgraniczną. Przed II wojną światową miał za zadanie obsługiwać Polaków mieszkających za granicą, a w czasach PRL bank emitował bony dolarowe, które można było wymieniać na towary deficytowe i zagraniczne w sklepach prowadzonych przez bank (później jako Pewex).

Do niedawna bank skupiony był przede wszystkim na segmencie korporacyjnym, jednak kilka lat temu zdecydowano wprowadzić całkowicie nową ofertę kont osobistych, w tym bardzo dobre Konto Przekorzystne dla młodych (na tyle dobre, że z ostatnich pozycji Pekao SA wylądował od razu w ścisłej czołówce w naszym rankingu kont młodzieżowych).

ING Bank Śląski

ING to bank, który jest efektem połączenia w 2001 roku holenderskiego ING oraz Banku Śląskiego, od 1996 r. zresztą również należącego do ING. Jest to jeden z najbardziej „lubianych” oraz stabilnych banków. Oferta ING rzadko przechodzi duże zmiany (w odróżnieniu od niektórych banków, które co kilka lat wywracają wszystko do góry nogami), jest bardzo konkurencyjna cenowo i zaawansowana technologicznie. ING co chwila zgarnia też nagrody za swoją działalność – nie tylko za produkty finansowe, ale także jako pracodawca i firma zaangażowana w ESG – zrównoważony rozwój.

Konto Mobi dla młodzieży jest jednym z najczęściej wybieranych kont młodzieżowych wśród naszych czytelników i biorąc pod uwagę powyższe, wcale nas to nie dziwi.

Santander Bank Polska

Santander, czyli dawniej BZ WBK, powstał w wyniku połączeniu dwóch instytucji należących do jednego akcjonariusza (AIB) – Banku Zachodniego oraz Wielkopolskiego Banku Kredytowego. W 2001 roku bank zadebiutował na Giełdzie Papierów Wartościowych, a 10 lat później AIB odsprzedał swój większościowy pakiet hiszpańskiemu Santanderowi. Siedem lat później, w 2018 roku, nowy właściciel postanowił ujednolicić swoje portfolio i prowadzić bank dalej już pod własną marką – od tego czasu zielone bannery BZ WBK zastąpiły czerwone – Santander.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że hiszpański bank prowadzi w Polsce jeszcze jedną instytucję – Santander Consumer Bank. Nie jest to jednak bank uniwersalny – zajmuje się głównie udzielaniem kredytów gotówkowych, finansowaniem zakupu pojazdów oraz wydawaniem kart kredytowych.

mBank

mBank to jeden pionierów nowoczesnych technologii w polskiej bankowości. Powstał w 2000 roku jako pierwszy w Polsce bank internetowy, czyli z wyłącznie zdalną obsługą klienta (w tym samym roku uruchomiono wcześniej wspomniane Inteligo). Jednak jego historia zaczyna się w 1986 roku, gdy założony został Bank Rozwoju Eksportu (BRE). Po prywatyzacji na początku lat 90′, w 1994 większościowym udziałowcem w BRE został niemiecki Commerzbank. Po ponad dziesięciu latach od startu mBanku, zdecydowano się na połączenie wszystkich instytucji funkcjonujących w ramach BRE banku pod najsilniejszą marką – czyli mBank.

mBank zasłynął stworzeniem pierwszego w Polsce serwisu transakcyjnego z prawdziwego zdarzenia. Wy już nie, ale Wasi rodzice mogą pamiętać jego charakterystyczny niebiesko-żółty interfejs 😉 Chyba mało osób wiedziało, że można było go przełączyć na przyjemniejszy dla oka, biało-czerwony. Jako że bank nie posiadał żadnych oddziałów, jednocześnie wprowadzony został tryb zdalnego otwierania konta, który w zasadzie funkcjonuje do dziś: po wypełnieniu wniosku na stronie banku, pod wskazany adres przyjeżdża kurier z dokumentami do podpisu, które potem przekazuje z powrotem do banku.

Dzięki ograniczonym kosztom związanym z prowadzeniem sieci placówek, mBank był jednym z niewielu banków, które mogły w tamtym czasie oferować zupełnie darmowe konta. Mimo wielu zmian na rynku bankowym, oferta mBanku nadal pozostaje jedną z najbardziej konkurencyjnych, zwłaszcza w zakresie kont dla młodzieży.

BNP Paribas

BNP Paribas to bank powstały w wyniku przeprowadzenia w ostatnich latach całej serii fuzji i rebrandingów. Zaczęło się od wywodzącego się z Belgii Fortis Banku, który w 2008 roku połączył się z niewielkim Dominet Bankiem. Później w tym samym roku marka Fortis została przejęta przez francuską grupę BNP Paribas, a bank zaczął w Polsce funkcjonować pod szyldem BNP Paribas Fortis. Pięć lat później BNP wykupił także Bank Gospodarki Żywnościowej (BGŻ), słynący z atrakcyjnej oferty depozytów (w swoim czasie oferował zdecydowanie najwyżej oprocentowane konta oszczędnościowe w ramach marki BGŻ Optima). BNP, funkcjonujący już wtedy jako BNP Paribas Polska, został przemianowany na BGŻ BNP Paribas.

W 2018 roku nastąpiło przejęcie Raiffeisen Polbanku, polskiego oddziału austriackiego Raiffeisen Banku, który wcześniej zdążył wchłonąć Polbank EFG (stąd nazwa Raiffeisen Polbank). Tym razem odbyło się już jednak bez zmiany nazwy w ramach BNP i bank do dziś funkcjonuje jako BNP Paribas Bank Polska.

BNP Paribas promuje ekologię i to nie tylko w swoich spotach reklamowych. Na swoich stronach internetowych bank kładzie duży nacisk na swoje proekologiczne i prospołeczne działania, m.in. kredyty na finansowanie projektów ekologicznych, zmniejszających zużycie energii i wykorzystujących źródła odnawialne, a także redukcję negatywnego wpływu swojej działalności na środowisko.

Bank Millennium

Bank Millennium to instytucja, której historia sięga 1989 roku, gdy utworzono Bank Inicjatyw Gospodarczych. W 1992 roku, BIG jako pierwszy bank zadebiutował na giełdzie a w 1997 roku nastąpiła fuzja z Bankiem Gdańskim. Jeszcze w latach 90′ jednym ze współwłaścicieli BIG Banku Gdańskiego został portugalski Banco Comercial Português. W 2004 portugalski właściciel rozpoczął rebranding, wdrażając markę Millennium – wtedy nowy szyld otrzymała również polska działalność banku.

Alior Bank

Alior to polski bank, założony w 2008 roku przez ekonomistę i przedsiębiorcę Wojciecha Sobieraja. W 2015 roku kontrolny pakiet akcji wykupił polski gigant ubezpieczeniowy PZU – tak, tak – ten sam, który jest głównym właścicielem Pekao SA. PZU SA kontroluje zatem od 2017 roku oba banki, ale nadal nie ogłoszono żadnego planu ich połączenia. W każdym razie, sam Alior Bank również nie próżnował – w 2015 roku przejął Meritum Bank, a w 2017 roku Bank BPH, z wyłączeniem kredytów hipotecznych.

Należy jeszcze wspomnieć o dwóch ważnych projektach banku. Pierwszy to internetowa marka bankowa Alior Sync powstała w 2012 roku, która następnie w ramach współpracy z firmą T-Mobile przekształciła się w T-Mobile Usługi Bankowe. Projekt zakończono w 2020 roku, a klienci TMUB zostali po prostu klientami Alior Banku. Drugim ciekawym projektem był Alior HAIZ – innowacyjne jak na owe czasy konto dla dzieci poniżej 13 roku życia, połączone ze specjalną, dopasowaną do wieku dzieci aplikacją mobilną. Projekt wystartował w 2016 roku, ale został zamknięty już po dwóch latach. Być może projekt ten wyprzedził rynek – aktualnie niektóre banki wprowadzają bowiem na rynek bardzo podobne rozwiązania.

Credit Agricole

Credit Agricole to francuska grupa bankowa, która powstała jako sieć banków spółdzielczych. W 2001 roku francuzi objęli pakiet kontrolny polskiego Lukas Banku, a w 2011 roku nastąpiła zmiana nazwy na Credit Agricole Bank Polska. Jest to nowoczesna instytucja, którą większość może kojarzyć ze spotów z Dawidem Podsiadło ;) Jednak bank nie zapomniał o swoich korzeniach – oprócz oferty produktów takich jak konta osobiste, młodzieżowe, oszczędnościowe itd., bank oferuje także specjalne produkty finansowe dla rolników: dedykowane konto osobiste (konto Agricole) i wyspecjalizowane kredyty, np. na gospodarstwo rolne lub zakup maszyn.

Bank angażuje się także w ekologię – rozpoczął wydawanie kart z ekoplastiku, organizuje akcje sprzątania rzek, plaż i gór, a także organizuje wyprawę morską Plastic Odyssey, której celem jest edukacja społeczności na całym świecie na temat szkodliwości plastiku i możliwości jego przetwarzania.

Citi Handlowy

Citi Handlowy to bank wywodzący się z założonego jeszcze w XIX wieku Banku Handlowego, który przed II wojną światową był potężną instytucją. Po wojnie bank nadal funkcjonował, budując swoją pozycję jako posiadacz oficjalnego monopolu na obsługę finansową polskiego handlu zagranicznego. Na przełomie lat 80′ i 90′ ubiegłego wieku, Bank Handlowy był istotnie zamieszany w tzw. Aferę FOZZ, czyli wyłudzeń na masową skalę z Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego.

Pod koniec lat 90′ zdecydowano o prywatyzacji Banku Handlowego. Dopiero w 2001 roku pakiet kontrolny nabył amerykański Citibank (grupa kapitałowa Citigroup). Bank następnie zmienił nazwą na Citibank Handlowy, a od 2007 roku występuje pod nazwą Citi Handlowy. Interesujące, że jest to jedyna instytucja, która od 2014 roku, czyli odkąd prowadzimy nasz portal, nie oferowała kont dla młodzieży poniżej 18 roku życia.

Bank Ochrony Środowiska (BOŚ)

BOŚ istnieje od 1991 roku i od samego początku jest mocno i nierozerwalnie związany z ekologią i ochroną środowiska. Dość powiedzieć, że bezwzględna większość akcji (ponad 58%) należy do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a bank oferuje mnóstwo rozwiązań dotyczących ekologii. Są to m.in. kredyty na termomodernizację, instalacje energetyki odnawialnej (m.in. fotowoltaiczne) itp. Bank obsługuje także wnioski w programach ekologicznych m.in. Czyste Powietrze czy Mój Elektryk.

Kiedyś BOŚ oferował konto młodzieżowe o nazwie Konto H2O, jednak parę lat temu zrezygnowano z tego produktu i obecnie bank nie ma oferty dedykowanej nastolatkom poniżej 18 roku życia. Mimo że bank nie jest istotnym graczem na rynku choćby kont bankowych, należy wspomnieć o istotnym elemencie jego działalności – prężnie działającym domu maklerskim (DM BOŚ). Był to pierwszy dom maklerski w Polsce, który umożliwił klientom składanie zleceń i obsługę rachunków przez internet, został także kilkukrotnie uznany w Ogólnopolskim Badaniu Inwestorów za najlepszy dom maklerski.

Bank Pocztowy

Bank Pocztowy to także bank z dłuższą historią, niż się wydaje – powstał już w 1990 roku, lecz istnienie banku przebiło się do świadomości ogółu obywateli dopiero po roku 2000 – po wprowadzeniu oferty dla klientów indywidualnych. Bank nie należy jednak w całości do Poczty Polskiej – 25% + 10 akcji należy do PKO BP.

Mimo iż Poczta Polska nie kojarzy się z nowoczesnymi technologiami, klienci mają do dyspozycji aplikację mobilną i całą gamę płatności mobilnych, a w 2017 roku Bank Pocztowy dołączył do grona banków posiadających swoje cyfrowe marki bankowe, uruchomiając EnveloBank. Marka ta miała niemal identyczną ofertę rachunków jak Bank Pocztowy, jednak odrębne systemy bankowości internetowej. W 2021 roku projekt został zakończony, a wszyscy klienci zostali zmigrowani do systemów wykorzystywanych przez EnveloBank, jednak pod szyldem Banku Pocztowego.

Nest Bank

Nest to mało znany bank, powstały na gruncie FM Banku i Polskiego Banku Przedsiębiorczości. Jest jednym z niewielu banków prywatnych, nienotowanych na GPW. Dziś filarem jego działalności są produkty dla klientów indywidualnych i małych firm. Patrząc na ofertę banku, trochę dziwi jego mała popularność – w ostatnich latach Nest Bank wsławił się bowiem jedynym na rynku bezwarunkowo darmowym kontem osobistym dla dorosłych (Nest Konto) oraz wyjątkowo wysokim oprocentowaniem oszczędności. Co ciekawe, odwrotnie niż zazwyczaj, „starsi” klienci mieli na rachunkach oszczędnościowych wyższe oprocentowanie niż nowi klienci.

Plus Bank

Plus Bank to bank należący do Zygmunta Solorza, właściciela m.in. sieci komórkowej Plus, Cyfrowego Polsatu oraz Zespołu Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin. Został założony pod koniec lat 90′ jako Invest Bank i pod tą nazwą funkcjonował aż do 2013 roku, gdy zmieniono nazwę na Plus Bank. Po upadku Getin Banku jest to aktualnie jedyny bank należący do prywatnego polskiego właściciela, jednak na jesień 2022 r. bank poinformował o zaprzestaniu zawierania nowych umów o konta osobiste. Brak niestety konkretów na ten temat – czy jest to zmiana tymczasowa czy na trwałe – i nie wiadomo, jak dalej potoczy się historia tej instytucji.

Podsumowanie

Czy na polskim rynku działa dużo czy mało banków – na to pytanie trudno odpowiedzieć. Z jednej strony rynek może się wydawać rozdrobniony i można poczuć się przytłoczonym, ale z drugiej strony duża ilość banków sprzyja konkurencyjności. To w dużej mierze dzięki temu, że klienci mają tak szeroki wybór, możemy cieszyć się znacznie korzystniejszymi warunkami prowadzenia rachunków niż mieszkańcy krajów, gdzie instytucji finansowych jest mniej i są one większe.

Niemniej na polskim rynku bankowym również w ostatnich latach można zauważyć tendencję do konsolidacji: kilka mniejszych banków zostało przejętych przez większych graczy, większość banków polikwidowała swoje wirtualne marki bankowe, a Idea Bank został poddany mechanizmowi przymusowej restrukturyzacji. Przez ten okres na rynku nie pojawiła się natomiast żadna nowa instytucja (poza kilkoma fintechami, ale to trochę co innego). Czas pokaże, co będzie się działo w nadchodzących latach.