Stopy procentowe – czym są i jak wpływają na życie
Kiedy bierzemy pożyczkę, chcemy, żeby były jak najniższe. Kiedy wpłacamy pieniądze na lokatę lub konto oszczędnościowe, nasze oczekiwania są odwrotne. Stopy procentowe, bo o nich mowa, każdego dnia wpływają na nasze życie.
Co to jest stopa procentowa?
Stopa procentowa to nic innego jak opłata za pożyczenie pieniędzy. Wyrażona w procentach, wskazuje jaką kwotę należy oddać, kiedy skorzystamy z kredytu czy pożyczki. Z drugiej strony ich wysokość informuje nas też o zyskach, jakie możemy osiągnąć w momencie ulokowania gotówki na lokacie, czyli wtedy kiedy to my udostępniamy swój kapitał. Wysokość głównych stóp procentowych regulowana jest przez Radę Polityki Pieniężnej, która jest organem Narodowego Banku Polskiego. W Polsce obowiązują cztery główne stopy procentowe:
- referencyjna – 1,5%
- lombardowa – 2,5%
- depozytowa – 0,5%
- redyskonta weksli – 1,75%.
Najistotniejszą jest pierwsza z nich, gdyż bezpośrednio oddziałuje na oprocentowanie pożyczek międzybankowych, co przekłada się na ostateczną wysokość oprocentowania zarówno kredytów, jak też lokat. Stopy procentowe ustalane przez NBP są tylko częścią składową kosztu zaciąganego przez nas kredytu, a ostateczną wartość odsetek pokazuje RRSO (rzeczywista roczna stopa oprocentowania) i to na nią należy zwracać szczególną uwagę pożyczając pieniądze.
Niskie stopy procentowe – opłacalne dla pożyczających, złe dla oszczędzających
Niski poziom stóp procentowych ucieszy osoby korzystające z kredytów, gdyż ich koszt będzie wówczas niższy. Utrzymywanie się ich niskiego poziomu zachęca również do zakupu akcji czy obligacji.
Z drugiej jednak strony niskie stopy procentowe nie ucieszą posiadaczy lokat, ponieważ odsetki wypłacane przez bank będą niższe. Jeśli wysokość oprocentowania nie przekroczy poziomu inflacji, inwestujący w tego rodzaju produkty poniesie straty – pieniądze wypłacone z lokaty, mimo iż powiększone o kwotę odsetek, będą warte mniej, niż przed wpłatą. Niski poziom stóp procentowych przekłada się również na kurs walutowy. W takich przypadkach jest spore ryzyko spadku kursu złotego, co spowoduje wzrost kredytów w walucie obcej.
Wysokie stopy procentowe – dobre dla oszczędności, złe dla kredytobiorców
Podobnie jak spadek stóp procentowych, również ich wzrost ma bezpośrednie przełożenie na życie codzienne. Na wysokich stopach procentowych skorzystają osoby lokujące gotówkę na lokatach i rachunkach oszczędnościowych. Wyższe stopy procentowe oznaczają wyższe odsetki od ulokowanych środków. Dlatego w takich przypadkach (zakładając, że inflacja nie jest na bardzo wysokim poziomie) opłaca się korzystać z wspomnianych wcześniej produktów oszczędnościowych.
Z drugiej strony zwiększenie stóp procentowych negatywnie wpłynie na kredyty. Staną się one nie tylko droższe (wyższe odsetki do spłaty), ale również trudniej dostępne. Wyższe koszty tego rodzaju zobowiązań będą wymagały od potencjalnych pożyczkobiorców większej zdolności kredytowej. Tym samym dla części osób, a konkretnie dla tych mniej zarabiających, mogą stać się niedostępne.
Warto też pamiętać, że zwiększenie stóp procentowych dotknie również tych kredytobiorców, którzy zaciągnęli swoje zobowiązanie wcześniej, a korzystają ze zmiennego oprocentowania. W takim przypadku zwiększenie poziomu stóp oprocentowania również przełoży się na większe koszty posiadanego kredytu czy pożyczki. Dlatego też podwyżkę stóp procentowych dotkliwie odczuwają osoby, które zaciągnęły kredyt hipoteczny na zakup mieszkania lub domu. W momencie podwyższenia stóp procentowych ich miesięczna rata do spłaty natychmiast rośnie.
Znajomość finansów to podstawa
Jak widać, na zmianie wysokości stóp procentowych jedni mogą skorzystać, inni stracić. Aby należeć jedynie do tej pierwszej grupy, warto orientować się w regułach, jakie rządzą rynkiem finansowym. Znajomość podstawowych pojęć ekonomicznych i rozumienie mechanizmów rynkowych pozwolą podjąć właściwe decyzje. Inwestuj w tę wiedzę! Zdobyte informacje pozwolą Ci nie tylko zarabiać na oszczędnościach, ale też uchronić się przed ewentualnymi stratami.
