Historia pieniądza. Skąd się wzięły banknoty i monety?
Pieniądze są jednym z najstarszych środków płatniczych. Jednak na początku nie miały wcale formy monet czy banknotów. Skąd właściwie się wzięły i jak zmieniały swoją formę na przestrzeni wieków? Poznaj krótką historię pieniądza.
Towar za towar
W czasach antycznych początkowo pieniądz nie miał swojej jednej, określonej formy. Środkiem płatniczym w tamtych czasach były towary. Chcąc kupić jeden produkt, klient oferował sprzedającemu w zamian zupełnie inną rzecz. Tym samym środkami płatniczymi stało się bydło, sól, herbata czy zboże. Jednak wymiana towarowa była dość uciążliwa dla handlujących. Łatwo sobie wyobrazić, ile mógł ważyć na przykład worek pszenicy. Dlatego zaczęto poszukiwać innego rozwiązania, które byłoby lżejsze i wygodniejsze w użyciu. Tak z czasem narodził się pomysł, by towary wymieniać na cenne kruszce.
Początkowo dzielono metale szlachetne na mniejsze części. Później ich forma stała się zbliżona do znanych nam dziś monet. Za ich wynalazców uważa się Fenicjan, którzy 3000 lat p.n.e. udoskonalali wytopy z brązu. Jednak pierwsze monety ze srebra i złota pochodzące z VII w. p.n.e. znaleziono w okolicach Efezu.
Depozyt jako banknot
Monety stały się w starożytności na tyle popularnym środkiem płatniczym, że każde z państw produkowało je we własnym zakresie. Jednak malejące zasoby kruszców i dość kosztowna produkcja spowodowały, że zaczęto poszukiwać alternatywy dla ciężkich monet. Ludzie zaczęli zastawiać je u złotnika, który w zamian wydawał depozytowy kwit. To papierowe potwierdzenie wniesionego depozytu uważa się za przodka dzisiejszego banknotu.
Pierwsze banknoty pojawiły się w X w. w Chinach. W Europie zaś pierwszym państwem korzystającym z papierowego pieniądza była Szwecja. W XVII w., kiedy po wielu wojnach wyczerpały się zasoby złota i srebra, monety były produkowane z miedzi. Ten kruszec był jednak dość ciężki i uciążliwy w użytkowaniu. Dlatego też Szwedzi zaczęli zastawiać monety w banku w zamian za papierowe kwity, które również stanowiły środek płatniczy.
Pieniądz podkreśla prestiż króla
Produkcję monet w Polsce rozpoczął Bolesław Chrobry. Co ciekawe, powodem jej rozpoczęcia nie była sytuacja gospodarcza, lecz chęć podkreślenia przez króla swojej pozycji jako władcy. W polskiej historii był również okres, kiedy polski złoty zupełnie zniknął (w czasach zaborów), a zachowane nieliczne banknoty były jedynie wspomnieniem za wolnością.
Aktualne pieniądze w Polsce
Aktualna forma złotego funkcjonuje na polskim rynku od 1 stycznia 1995 r., kiedy miała miejsce denominacja. Ówczesne banknoty o nominałach liczonych w tysiącach zostały zastąpione dzisiejszymi 10, 20, 50, 100 i 200-złotowymi oraz szeregiem monet. Narodowy Bank Polski cały czas czuwa nad bezpieczeństwem współczesnego pieniądza. Regularnie wprowadza dodatkowe zabezpieczenia banknotów, które mają uchronić je przed próbą fałszerstwa. O tym jak sprawdzić, czy masz do czynienia z fałszywką, przeczytasz w artykule Jak rozpoznać fałszywe pieniądze.
