Co zrobić z uszkodzonym banknotem lub monetą?
Przedarty lub poplamiony banknot? Zaśniedziała moneta? W czasach płatności kartami, telefonami czy zegarkami to już coraz rzadszy problem, ale może się zdarzyć. Na szczęście nie zawsze oznacza to utratę wartości, bo uszkodzony pieniądz można wymienić ☺️ Co można zrobić ze zniszczonym pieniądzem, zależy od rodzaju i stopnia uszkodzenia.
Lekko zniszczone banknoty
Naddarty lub przedarty banknot można po prostu skleić przezroczystą taśmą i dalej go używać. Jest to bowiem nadal pełnoprawny środek płatniczy i prawdopodobnie zostanie przyjęty przez każdy sklep. Podobnie jak lekko zaśniedziała moneta, która również zostanie przyjęta, dopóki da się rozpoznać jej nominał i nie jest wybrakowana, np. pokruszona.
Poważniejsze uszkodzenia banknotów i monet
Gdy mimo wszystko mamy problem z użyciem takiego banknotu, lub gdy uszkodzenie jest poważniejsze, najlepiej udać się do dowolnego oddziału dowolnego banku. Narodowy Bank Polski (NBP), który emituje pieniądze w Polsce, nakłada na banki obowiązek wymiany zużytych lub uszkodzonych banknotów i monet, jeżeli tylko:
- da się stwierdzić ich autentyczność (czyli nie są podrobione),
- da się stwierdzić ich nominał.
Uszkodzone pieniądze o wartości do 2000 zł można również przesłać bezpośrednio do NBP, razem z wnioskiem o ich wymianę. Jednak wydaje nam się, że wizyta w oddziale najbliższego banku to znacznie łatwiejsze, bezpieczniejsze i szybsze rozwiązanie.
Zatem posiadając banknot postrzępiony, naddarty, podklejony, przerwany, nadmiernie zabrudzony, zaplamiony lub odbarwiony, można łatwo uzyskać w zamian nieuszkodzony.
W przypadku monet, można wymienić egzemplarze wytarte, odbarwione, skorodowane lub oznaczone trwałym napisem lub rysunkiem. Nie zostaną wymienione monety uszkodzone przy wykorzystaniu urządzeń służących do deformowania monet poprzez ich pofalowanie, pocięcie, zdeformowanie lub zatarcie wizerunku. Przykłady takich uszkodzeń znajdują się na stronie NBP.
Wymieniając zniszczone pieniądze, nie zawsze odzyskamy pełną kwotę! Zależy to od stopnia zniszczenia.
Pełną kwotę odpowiadającą nominałowi otrzymamy, gdy:
- banknot jest:
- przerwany na nie więcej niż 9 części, wszystkie z nich pochodzą z tego samego banknotu, nie posiadają ubytków w miejscu przerwania i łącznie stanowią 100% pierwotnej powierzchni,
- lub jeżeli banknot zachował ponad 75% pierwotnej powierzchni w jednym kawałku,
- części monety (rdzeń i pierścień, jak w przypadku dwuzłotówki lub pięciozłotówki) pochodzą z monety o tej samej wartości.
Połowę kwoty nominalnej otrzymamy, oddając:
- banknot, gdy w jednym kawałku zachowało się od 45% do 75% pierwotnej powierzchni
- monetę, gdy zachowała się tylko jedna jej część (rdzeń lub pierścień)
Niestety nie otrzymamy nic, jeśli uszkodzenie banknotu jest poważniejsze niż opisane powyżej, czyli:
- nastąpił rozpad banknotu na 10 lub więcej kawałków,
- mniej niż 45% pierwotnej powierzchni banknotu zachowane w jednym kawałku,
- banknoty są zawilgocone, zbutwiałe, nadpalone, kruszące się lub zanieczyszczone biologicznie lub chemicznie.
Banki mają obowiązek przyjąć takie pieniądze do utylizacji, ale wartości nominalnej już z nich nie odzyskamy.
