Rating kraju. Czym jest i jakie ma znaczenie?

Rating z angielskiego to ocena. Podlegają jej instytucje finansowe, spółki oraz państwa. Ocena ta jest wystawiana przez agencje ratingowe, a celem przygotowanej przez nie klasyfikacji jest określenie stabilności poszczególnych podmiotów. Jaką notę ma Polska?

Ocena stabilności państwa

Klasyfikacja ratingowa ocenia zdolność kredytową, wysokość długów i zobowiązań finansowych spółki czy kraju, a także bieżącą sytuację finansową i zdolność do spłaty swoich długów. Oceny ratingowej dokonują specjalizujące się w tym agencje. Największymi i najważniejszymi są:

• S&P
• Moody`s
• Fitch

Przyznana przez nie ocena ratingowa kraju ma duże znaczenie dla inwestorów chcących prowadzić biznes lub lokować pieniądze w konkretnym państwie. Im wyższa pozycja ratingowa, tym stabilniejsza i bezpieczniejsza gospodarka.

Kryteria oceny

W kontekście ratingu państw ocenie podlegają przede wszystkim poziom deficytu budżetowego oraz tempo jego wzrostu. Agencje ratingowe badają również powiązania z innymi, zadłużonymi państwami. Negatywnie na pozycję ratingową wpływa wysoki dług publiczny, a istotne znaczenie odgrywają również wolno rozwijająca się gospodarka, starzejące się społeczeństwo, obowiązujące w danym kraju uregulowania prawne, zmiany makroekonomiczne i polityczne.

Jakie wskaźniki mogą poprawić pozycję danego państwa w klasyfikacji? Z pewnością wzrost sprzedaży emitowanych obligacji, wzrost demograficzny, brak kredytów udzielonych innym państwom. Pozytywnie na ocenę mogą wpłynąć również zmiany w prawie i polityce monetarnej czy zmniejszenie długu publicznego oraz deficytu budżetowego.

Najlepsze kraje AAA

Oceny ratingowe mają postać liter od A do D. Uzupełniane są również znakami matematycznymi: +/-. Kraje najbardziej wiarygodne i najbezpieczniejsze to te, które uzyskały ocenę AAA. Otrzymanie takiej klasyfikacji jest równoznaczne z wysokim prestiżem państwa. Kraje z tej kategorii posiadają wysoką zdolność do regulowania swojego zadłużenia. Charakteryzują się również stabilną gospodarką.

Nieco niższą oceną jest poziom AA. Jednak państwa należące do tej grupy również posiadają dobrą zdolność kredytową i stosunkowo stabilną gospodarkę.

Poniżej A nieco gorzej

Inwestorzy powinni być ostrożni wobec państw, których ocena ratingowa wyniosła A lub BBB. Kraje z tej grupy są bardziej podatne na zmiany różnych czynników ekonomicznych, co może rzutować na ich złą sytuację gospodarczą. Nie oznacza to jednak, że inwestycje w tych państwach są zupełnie odradzane. Zalecany jest jedynie odpowiedni poziom ostrożności wynikający ze świadomości zachodzących w danym państwie procesów ekonomicznych.

Kraje niebezpieczne inwestycyjnie

Im niższa ocena ratingowa, tym większe ryzyko inwestycyjne. Dlatego państwa, które otrzymały ocenę BB, B, CCC, CC lub C mają większe problemy z pożyczeniem funduszy. A gdy się im to uda, pożyczka ma wyższe oprocentowanie, niż w przypadku najstabilniejszych krajów. Jest to swego rodzaju premia dla pożyczającego za podjęcie większego ryzyka nieodzyskania swoich pieniędzy.

Niska ocena sugeruje, że dany kraj może być niezdolny do regulowania swoich zobowiązań, a tym samym na przykład emitować obligacje obciążone wysokim ryzykiem. Ocena C przyznana przez agencję Moody`s oraz D przyznana przez inne agencje jest równoznaczna z tym, że kraj z taką pozycją znajduje się na granicy bankructwa.

Niewiążąca ocena

Klasyfikacja agencji ratingowych nie jest w żaden sposób wiążąca dla inwestorów. Chociaż nie mają oni obowiązków z niej korzystać, bardzo często sięgają po opracowane przez agencje raporty. Rating jest cenną wskazówką dotyczącą bezpieczeństwa inwestycji w danym kraju. Poza tym rosnąca pozycja konkretnego państwa jest jasnym wskaźnikiem jego rozwoju gospodarczego. Doskonałym przykładem jest Polska, która w minionym roku w ocenie agencji S&P awansowała z poziomu BBB+ na pozycję A-. Taką samą ocenę otrzymał nasz kraj w zestawieniu przygotowanym przez Fitch. Oznacza to, że Polska jest coraz bardziej bezpieczna dla inwestorów. Wynika to m.in. z stabilnej sytuacji makroekonomicznej, gospodarczej i finansowej.